მონუმენტალური ეკლესია, გაუდის ყველაზე ცნობილი ნაწარმოები. მას არქიტექტორის ჩანაფიქრში "მეოცე საუკუნის ეკლესიის" ტიტული უნდა მოეპოვებინა. ეს ასეც მოხდა, თუმცა, გაუდი ამ დღეს ვერ მოესწრო. ეკლესია, რომლის სამუშაოებსაც გენიოსმა მთელი ცხოვრება შესწირა, მას დაუმთავრებელი დარჩა ანტიონიო გაუდის ტრამვაი დაეჯახა და დაიღუპა... ეს 1926 წელს იყო. მანამდე კი გაუდიმ თითქმის შეძლო, თავისი სიზმრები არქიტექტურაში გაეცოცხლებინა. პასეო დე გრასია ბარსელონას ერთ-ერთი ყველაზე სახელგანთქმული ქუჩა. მეტროდან ამოსვლისთანავე, ხედავთ საოცრებას - დგას სახლი, რომელიც ზღვას გავს, აქვს აივნები ნიღბებივით, სახურავი გიგანტური რეპტილიასავით, ფერები სიზმარივით. ეს "კაზა ბატლოა", ქსოვილებით მოვაჭრე ჯოზებ ბატლო კაზანოვასის სახლი, ანტონიო გაუდის ერთ-ერთი შედევრი. ბატლოს ნამდვილად გაუმართლა მისი მეწარმე მეგობრები იმ ხანად სულ შურით სკდებოდნენ ბატლოსნაირი სახლი ბარსელონაში არავის ჰქონდა. მიზანიც ეს იყო ბატლომ გაუდი თავისი ერთფეროვანი და უსახური სახლის გასალამაზებლად დაიქირავა. სამუშაოები 1904-06 წლებში მიმდინარეობდა. გაუდიმ მისტიციზმი, აბსტრაქტული ნატურალიზმი, ექსპრესიონიზმი ყველაფერი ერთად გამოიყენა და შედეგად თავისი ერთ-ერთი ყველაზე დასრულებული ნაწარმოები მიიღო. ჩვენც, მეტროდან ამოსვლის შემდეგ, სწორედ კაზა ბატლოს წინ შევჩერდით. ამჩნევთ, არა? სახლი მრავალფეროვანი ფორმების და ორნამენტების კრებულს წარმოადგენს. თუმცა, ისეთი სიმსუყის განცდა მაინც არ ჩნდება, სადილობის შემდეგ რომ იცის ხოლმე. პირიქით, "კაზა ბატლო" სიმსუბუქეს და სინათლეს აფრქვევს, მიზეზი კი მრავალფეროვანი კერამიკული დეკორაციებია. ეხლა პირველი სართულის ფასადს დააკვირდით, სანამ ფანჯრების ფერადი შუშები მოგჭრიან თვალს, ლოჯიის ტალღებივით ნაკვეთი ქვის კედლებით დატკბით. ასე უცნაურად დამუშავებული ქვების გამო, "კაზა ბატლოს" ბარსელონელები "ლა კაზა დელ ოსოსაც" ეძახიან, ანუ ძვლების სახლს. მართლაც ქვის კედლები ძვლებს გვანან, ფერითაც და ფორმითაც. ...კონტრასტმა გაგაოცათ, არა? უფრო მაღლა ხომ კერამიკისა და ფერადი შუშის მოზაიკას რკინის აგრესიული აივნები ცვლის, ნიღბის ფორმის, გამომწვარი თუჯით დამზადებული. სხვათა შორის, გამომწვარი თუჯი გაუდის საყვარელი მასალაა. სახურავი კი... სახურავი გიგანტური დინოზავრის ხერხემალს გავს, დაახლოებით ისეთის, სანტ ჟორდიმ (წმინდა გიორგი) რომ მოკლა თავისი მახვილით. თან, არ დაგავიწყდეთ, წმინდა გიორგი კატალონიელების მფარველი წმინდანია. რა თქმა უნდა, სახურავის ფერიც საოცარია მოლურჯო-მოვარდისფრო. ყველაფერს კი პატარა კოშკურა აგვირგვინებს, გაუდის საყვარელი ორნამენტით ოთხწახნაგოვანი ჯვრით. ეხლა კარი შევაღოთ. გაუდის წარმოსახვა არც ინტერიერის მოწყობისას ნელდება. დახვეული კიბეები, ფართო ჰოლები, ფანჯრები, საიდანაც ფასადის გარდამავალი ფერების შესაბამისად, ოთახში სხვადასხვა ფერის სინათლე იჭრება. ფერები ერთმანეთს მოზაიკური ვიტრაჟების წყალობითაც ცვლის. ხოლო არასწორი ფორმების და ხაზების საშუალებით ჭერი და იატაკი თითქოს ერთმანეთს ერწყმის, ერთი მთლიანია. რა გასაკვირია, რომ ასეთი მდიდრული წარმოსახვის მქონე გაუდი ავეჯსაც შემოქმედებითად უდგება. არც ერთი დეტალი ერთმანეთს არ გავს. თითოეული ნივთის, თითოეული ნიუანსი სრულყოფილია და შედევრია. აი, ეს კედელში ჩაშენებული ბუხარი ნახეთ. გარდამავალი ფერებით, უსწორმასწორო ფორმებით, ისეთივე სკამებით. გარედან, კედელზე ეს კომპლექსი სოკოს ფორმას ქმნის, შიგნით კი, ცეცხლის ფონზე, ყავისფერ ტონალობაში ფანტასტიკური ფერები იქმნება. მთლიანობაში სიმყუდროვე. აი, ასეთი ექსცენტრიული, ორიგინალურია გაუდი. მისი არქიტექტურა ინტრიგაა, ფანტაზიაა, არც ერთი სწორი ხაზია. მდიდარი წარმოსახვა, როგორც ამბობენ, გაუდის ბავშვობის წლებიდან მოჰყვება. რევმატიზმით გატანჯულ არქიტექტორს ექიმმა სოფელში, სუფთა ჰაერზე ხანგრძლივი სეირნობა გამოუწერა. ალბათ, სწორედ მაშინ იგრძნო გაუდიმ პირველად დეტალის, ბუნების სილამაზე... თუმცა, ერთი დრამატულ-კომიკური დეტალი: 1926 წლის ივლისის ერთ, თითქოს, მშვენიერ დღეს, როცა გაუდი, ტრადიციულად, სამსახურიდან წმ. ფილიპ ნერის ეკლესიისკენ მისეირნობდა, ტრამვაი დაეჯახა. მის დასახმარებლად არავინ განძრეულა ღარიბული ტანსაცმლის გამო გამვლელებმა გაუდი ქუჩის მაწანწალად მიიღეს. რამდენიმე ხანში, ის საავადმყოფოში გარდაიცვალა. წყარო
No comments:
Post a Comment